منظور از روغن زرد چیست؟
شاید این سوال برای شما هم ایجاد شده باشد، که منظور از روغن زرد چیست؟ این روغن از چه خواصی برخوردار است؟ و اصلا روغن های زرد از چه چیزی تولید میشوند؟ به طور کلی میتوان گفت روغن هایی که از کره حیوانات اهلی همچون گاو و گوسفند تهیه میشوند، روغن های زرد هستند. در ایران روغن های حیوانی را به نام هایی مثل روغن کرمانشاهی یا روغن زرد گاوی یا گوسفندی نیز معرفی میکنند. با خشکبار ساوه همراه باشید.
در قدیم به دلیل اینکه وسایل سرمایشی به ندرت یافت میشد،نمیتوانستند مواد غذایی را به مدت طولانی نگهداری کنند. به همین دلیل دامداران مجبور بودند به منظور نگهداری طولانی مدت فرآورده هایی که از شیر درست میشود مثل کره و ماست، فکری کنند. آنها برای نگهداری از این مواد غذایی، مکان های خاصی را تعبیه میکردند.
البته برخی آنها را به مواد دیگر تبدیل کرده و برای مدت زمان طولانی تری نگهداری مینمودند. مثلا ماست را به صورت چکیده (یعنی آب آن گرفته شده) درست کرده و در پوست حیوانات نگهداری میکردند. از سوی دیگر نیز، کره را جوشانده و آب کرده و سپس به صورت روغن در محل مناسب نگهداری میکردند. به همین دلیل این مواد غذایی نه تنها درگیر آلودگی نمیشدند، بلکه مدت زمان طولانی تری نیز ماندگار شده و قابلیت مصرف داشتند.
به همین خاطر امروزه نیز، برای تهیه روغن زرد به جوشاندن کره میپردازند تا بتوانند ترکیبات آن را جدا کنند. باید بگوییم استفاده از روغن زرد فواید بسیاری دارد. با این حساب برای برخی این سوال مطرح میشود که آیا روغن حیوانی نسبت به کره معمولی برتری دارد یا نه؟ یا اینکه آیا ممکن است برای بدن خطراتی به همراه داشته باشد؟ در ادامه توضیحاتی در خصوص این نوع روغن و همچنین انواع آن بیان میشود.
روغن زرد حیوانی چیست؟
همانطور که گفته شد روغن حیوانی به نوعی روغن خوراکی بوده که از کره به دست میآید. به طور معمول روغن زرد گاوی در طب سنتی، تهیه غذاهای آسیایی و آیین های مذهبی بسیار استفاده میشود. این روغن را معمولا از شیر گاو، گوسفند، بز، گاومیش و همچنین در خارج از کشور از شیر بوفالو نیز تهیه میکنند. اما به طور کلی در بیشتر نقاط دنیا تنها از شیر گاو و گوسفند و یا ترکیب این دو شیر ساخته میشود.
به طور کلی میتوان گفت روغن زرد یکی از بهترین نوع روغن ها برای پخت و پز است که در مناطق مختلف تهیه و عرضه میشود. در ایران بهترین نوع این روغن در کرمانشاه و یا مناطق شمالی خراسان، با نام روغن کرمانشاهی شهرت زیادی دارد. اما لازم به ذکر است که روغن حیوانی با روغن کرمانشاهی تفاوت نخواهد داشت. ولی به دلیل آب و هوا یا مراتع سر سبز، و شرایط خاصی که در مناطق کرمانشاه وجود دارد؛ روغن های تهیه شده در این مناطق معروف تر هستند.
همانطور که گفته شد روغن زرد در مناطق مختلف در سراسر ایران تولید میشود که دارای طعم فوق العاده و عطر و بوی خاصی است. هر نوع روغن که از شیر حیوانات تهیه میشود دارای خواص منحصر به فرد خود خواهد بود. البته به منظور بهره گیری از خواص انواع روغن حیوانی نیاز است تا روغن اصل را از تقلبی بتوان تشخیص داد.
انواع روغن حیوانی یا زرد
همانگونه که قبلا نیز بیان شد روغن زرد انواع متفاوتی دارد. این روغن شامل روغن زرد گاوی، روغن گوسفند، روغن دنبه، روغن شحم و روغن مخلوط خواهد بود. در ادامه در رابطه با هر کدام توضیح میدهیم.
-
روغن زرد گاوی
یکی از روغن های حیوانی روغن زرد گاوی بوده که میتوان آن را به جای روغن سرخ کردنی بدون عوارض و سالم مورد استفاده قرار داد. فواید روغن زرد گاوی یا خواص درمانی مواد متفاوت از جمله گیاهان دارویی را میتوانند به نقاط مختلف بدن برساند.
معمولا برای افزایش گوارش و هضم بهتر غذا از روغن زرد گاوی استفاده میکنند. به این خاطر که بسیار موثر بوده و باعث ترشح بیشتر اسید در معده میشود. این فرآیند باعث سلامتی بیشتر بدن شده و موجب لاغری و کاهش وزن نیز میشود.
-
روغنهای زرد گوسفندی
روغن حیوانی که از شیر گوسفند تهیه میشود نیز از دیگر نوع روغن های زرد بوده که خواص آن بیشتر از مضراتش خواهد بود. از ویژگی های اصلی این روغن میتوان طعم و عطر بی نظیرش را نام برد. به دلیل ویژگی فوق العاده آن روغن را برای سرخ کردن استفاده میکنند زیرا باعث خوش طعم شدن غذا میشود.
لازم به ذکر است که روغن زرد گوسفندی به راحتی فاسد نمیشود و برای نگهداری طولانی مدت آن نیاز نیست در یخچال نگهداری شود. از ویژگی های منحصر به فرد دیگر این روغن میتوان به ویتامین A و E موجود در آن اشاره کرد. این ویتامین ها به پاکسازی روده ها کمک میکند و باعث سوزاندن چربی نیز میشوند.
همچنین موجب کاهش کلسترول بد و زیاد شدن کلسترول مفید در بدن میگردد. همینطور گوارش و هضم غذا در بدن را آسان تر میکند. کاهش غلظت خون و استخوان سازی از دیگر ویژگی و فواید روغن زرد گوسفندی خواهد بود.
-
روغن دنبه
از دیگر روغن زرد میتوان به روغن دنبه که پس از ذبح گوسفند تهیه میشود، اشاره کرد. روغن دنبه که یکی دیگر از نوع روغن حیوانی بوده بر آرامش اعصاب بسیار موثر است و مانع افسردگی میشود. همچنین این روغن باعث تناسب اندام میگردد. به این صورت که افراد لاغر را چاق و افراد چاق را لاغر میکند.
شایان ذکر است که روغن دنبه برای درمان عارضه هایی مثل کمر درد سیاتیکی و درد مفاصل مفید بوده است. همچنین مانند روغن گوسفند باعث کم شدن کلسترول بد بدن و افزایش کلسترول خوب در بدن میشود و به هضم راحت تر غذا و گوارش کمک میکند.
روغن زرد دنبه به طور معمول سموم بدن را دفع کرده و موجب افزایش انرژی و قدرت در بدن میشود. همچنین برای افرادی که دچار شکستگی استخوان شده اند روغن دنبه بهترین گزینه است که باعث جوش خوردن سریع استخوان ها میگردد. از دیگر خواص آن میتوان به فواید روغن زرد برای پوست اشاره کرد که باعث برطرف شدن تیرگی و شفافیت و زیبایی پوست میشود.
-
روغن شحم
یکی دیگر از روغن زرد حیوانی روغن شحم است که باعث تقویت عضلات بدن و رشد آنها میشود. این روغن به دفع سموم بدن و کاهش فشار خون کمک میکند. همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و باعث ایجاد انرژی در بدن میشود. همینطور روغن شحم موجب میشود عروق و رگهای بسته در بدن باز شوند.
از دیگر ویژگی های روغن شحم این است که چربی های بدن از جمله چربی زیر شکم را آب خواهد کرد. دیگر کاربردهای روغن شحم برای پخت و پز، سرخ کردنی، پخت خورشت، تهیه پلو و… است؛ که میتوان آن را جایگزین روغن های صنعتی کرد. به این دلیل که روغن شحم مانند روغن صنعتی چسبندگی ندارد. همین امر باعث شده علاوه بر اینکه در عروق بدن رسوب نمیکند بلکه باعث حل شدن چربی های گذشته انباشته شده در بدن میشود.
-
روغن حیوانی مخلوط
روغن زرد حیوانی مخلوط روغنی بوده که از مخلوط روغن گاو و گوسفند تهیه می شود. از همه نظر ویژگی ها آن در بین این دو نوع روغن قرار خواهد گرفت. این روغن به این دلیل که به تناسب از دو نوع روغن ترکیب میشود طعم متفاوتی پیدا می کند. همچنین این روغن طبع معتدلی دارد . قیمت روغن مخلوط از قیمت روغن زرد گاوی بیشتر بوده اما کمتر از قیمت روغن زرد گوسفندی است.
تفاوت بین روغن حیوانی گاوی و گوسفندی
به طور معمول رایج ترین روغن زرد حیوانی روغن گاوی و گوسفندی است. اما برخی افراد دغدغه انتخاب روغنی را دارند که متناسب با ذائقه و سلیقه آنها باشد. اما در کل میتوان گفت روغن گاوی و گوسفندی نسبت به روغن های میش و گاو میش به خصوص گاومیش لطیف تر هستند. به این دلیل که روغن میش و گاومیش جنگلی از مابقی روغن های حیوانی غلیظ تر خواهد بود.
طبق نظر حکمای طب سنتی خواص روغن زرد گاوی با گوسفندی بهم نزدیک است. همچنین این دو نوع روغن در مقایسه با روغن های دیگر مخصوصا کره مقوی تر و بهتر است. اما به دلیل اینکه گاو نسبت به گوسفند کمتر به چرا برده میشود به طور معمول کمتر از گیاهان مراتع استفاده خواهد کرد.
به همین خاطر عطر و بوی روغن زرد گاوی نسبت به روغن گوسفندی کمتر است. همینطور به دلیل اینکه شیر گاو از شیر گوسفند بیشتر است قطعا روغن زرد گاوی قیمت کمتری نسبت به روغن گوسفندی دارد. اما این مسئله ملاک نیست که خواص روغن گاوی کمتر از گوسفندی باشد بلکه هر دو روغن از همه خواص شیر برخوردار میشوند. احیانا تنها دلیل گران بودن روغن گوسفند میزان شیر کم گوسفند بوده و همچنین عطر و طعم تندی است که برخی از افراد به آن علاقه دارند.
همچنین میتواند از نظر طبع این دو نوع روغن با هم تفاوت داشته باشند. به این خاطر که روغن زرد گاوی طبع گرم دارد ولی روغن گوسفندی طبع آن سرد است.
طرز تهیه روغن حیوانی
همانطور که گفته شد روغن زرد از نوعی کره محلی درست میشود. در ابتدا برای درست کردن روغن محلی دوغ تهیه شده از ماست را به درون مشک ریخته و تکان میدهند تا کره را از دوغ جدا کنند. پس از آن کره را در دیگ های بزرگ میریزند و بر روی حرارت ملایم قرار میدهند. به دلیل حرارت، آب تبخیر میشود و روغن کره که چربی حیوانی است باقی خواهد ماند. حتی طریقه روغن زرد گرفتن از کره نیز در خانه امکان پذیر است و کار پیچیده نیست.
روغن حیوانی در مقایسه با کره هایی که به صورت صنعتی تهیه میشوند پر چرب تر است. همچنین روغن حیوانی که از شیر گاو و گوسفند تهیه میگردد دارای خواص تغذیه ای بیشتری در مقابل روغن های صنعتی خواهد بود. لازم به ذکر است که عطر و طعم این روغن ها بسته به کیفیت و نوع علف هایی که دام استفاده میکند متفاوت خواهد بود.
طرز تهیه روغن حیوانی در خانه
برای تهیه روغن زرد در خانه تنها کافی است از یک ظرف با ظرفیت چند برابری مواد استفاده کنید تا از سر رفتن آن خودداری شود. بهتر است برای تهیه، کره گاوی یا گوسفندی را از لبنیاتی تهیه و در ظرف مورد نظر بریزید. پس از آن ظرف روغن زرد را روی شعله ملایم گاز قرار دهید. حدود یک قاشق چای خوری نمک نیز به آن اضافه کنید.
بعد از آن صبر کنید تا کره از حالت انجماد در آمده و به شکل روغن زرد تبدیل شود. سپس حدود یک قاشق غذاخوری آرد را به درون مایع ریخته و هم بزنید که حل شود. پس از آن باید تا پایان کار به هم زدن مایع ادامه داد. به دلیل اینکه هم بعد از مدتی آرد ته نشین میشود و امکان دارد بسوزد؛ و دلیل دوم، بعد از اینکه آب شروع به تبخیر شدن میکند باعث سر رفتن مایع میشود و روغن به صورت کف از ظرف خارج میشود. با تند هم زدن مانع خارج شدن و ریختن کف بیرون از ظرف میشوید.
پس از اینکه کف به طور کامل از بین رفت ظرف را از روی شعله بردارید زیرا روغن آماده است و از سوختن روغن جلوگیری کنید.
خواص روغن زرد
بهتر است بدانید که چربی حیوانی فواید فراوانی دارد. از جمله خواص روغن زرد یا حیوانی میتوان استخوان سازی، کم شده چربی های زاید شکم، کاهش غلظت خون، شادابی پوست، سم زدایی بدن، خواص روغن زرد برای سرفه، فواید روغن زرد برای یبوست و… را نام برد. سلول های عضله قلب تنها از اسیدهای چربی تغذیه میکنند که میتوان در روغن حیوانی این نوع اسید را یافت.
روغن زرد بهتر است به جای روغن های نباتی و مایع مورد استفاده قرار بگیرد. به این دلیل که این نوع روغن ها باعث افزایش کلسترول و گلیسیرید در بدن میشوند. همچنین موجب رسوب شدن در عروق بدن و قلب میگردد. در فرهنگ افراد روغن حیوانی را به عنوان بهترین روغن میشناسند. همچنین از نظر تغذیه ای روغنی خوب خواهد بود که دارای رشته های غیر اشباع و مایع باشد.
در نهایت میتوان گفت این روغن بر تولید کلسترول در بدن بی تاثیر بوده یا حتی تولید آن را کم میکند. در صورتی که با استفاده کردن از دیگر روغن ها مانند جامد تولید کلسترول در بدن افزایش پیدا میکند؛ که از عواقب آن آگاه هستید.
مضرات روغن حیوانی
برای برخی این سوال ایجاد میشود که آیا روغن زرد ضرر دارد؟ همانگونه که روغن زرد میتواند فواید بسیاری داشته باشد مصرف بیش از اندازه آن نیز برای بدن مضر است. در زمانی که فرد فعالیت کافی بدنی نداشته باشد ممکن است مصرف روغن حیوانی برای بدن آن مضر باشد. از عوارض روغن زرد بر اثر زیاده روی میتوان ضعیف شدن معده را نام برد.
مصرف استاندارد روغن حیوانی در روز حدود 30 گرم است. افرادی که از این روغن استفاده میکنند باید دقت داشته باشند از این مقدار بیشتر نشود. در صورت رعایت در اصل مصرف، استفاده از این روغن هیچ ضرری برای بدن نخواهد داشت.
در نتیجه افراد باید توجه داشته باشند که مصرف بیش از اندازه روغن زرد و عدم فعالیت موجب افزایش وزن، چربی خون یا بروز اینگونه بیماری ها میشود. همچنین توصیه میشود برای اینکه از این نوع بیماری ها جلوگیری کنند در طول هفته از روغن دنبه، زیتون، کنجد و… نیز استفاده کنند تا علاوه بر جلوگیری از مضرات از خواص آن بهره ببرند.
روغن حیوانی بهتر است یا کره؟
به طور کلی میتوان گفت 100 درصد کالری روغن زرد و کره از چربی است. اما روغن حیوانی از چربی بیشتری در مقایسه با کره برخوردار است. همچنین میزان بوتیریک اسید و دیگر اسیدهای چرب اشباع کوتاه زنجیر در این روغن مقدار بسیار کمی بیشتر از کره خواهد بود.
اما در نهایت میتوان گفت روغن حیوانی و کره تفاوت چندانی ندارند. اگر هم از نظر تاثیر آن بر روی سلامتی بخواهیم مورد بررسی قرار دهیم تفاوت زیادی نخواهند داشت و تاثیر هر دو آنها به طور یکسان است.
اما به دلیل اینکه روغن حیوانی هیچ گونه پروتئین شیر را مانند کازئین یا لاکتوز ندارد برای افرادی که به پروتئین شیر حساسیت دارند بهترین گزینه است. به این خاطر که موجب ایجاد حساسیت نمیشود.
چرا روغن زرد بخوریم؟
روغن زرد یک نوع روغن گیاهی است که به دلیل ترکیبات مختلف خود، از نظر تغذیه ای می تواند مفید باشد. در ادامه به برخی از ویژگی ها و مزایای روغن زرد اشاره می کنیم:
افزایش کلسترول خوب (HDL)
روغن زرد گاوی می تواند باعث افزایش سطح کلسترول خوب یا HDL در خون شود. کلسترول خوب به عنوان یک عامل محافظتی در برابر بیماری های قلبی عروقی محسوب می شود. بدین ترتیب می تواند از ابتلا شدن به بیماری های قلبی عروقی پیشگیری نماید.
حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده
روغن زرد گاوی غنی از اسیدهای چرب اشباع نشده مانند اسید اولئیک و لینو لئیک است. این اسید ها معمولاً به عنوان اسیدهای چرب “خوب” شناخته می شوند که می توانند به سلامت قلب و عروق کمک کنند.
منبع ویتامین E
روغن زرد منبع خوبی از ویتامین E است که یک آنتی اکسیدان قوی است. آنتیاکسیدان ها به سلول ها از آسیب های اکسیداتیو پیشگیری کرده و به سلامت پوست و سلامتی عمومی بدن کمک می کنند.
پایین بودن سطح اسیدهای چرب اشباع
در مقایسه با برخی از روغن های دیگر، روغن زرد گاوی به طور نسبی کمترین مقدار اسیدهای چرب اشباع را دارا است. این ویژگی می تواند به حفظ سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به بیماری های مربوطه کمک کند.
استفاده در طبخ و پخت
این روغن با دارا بودن یک دمای دود بالا، مناسب برای پخت و طبخ است. دمای دود بالا به این روغن اجازه می دهد تا در دما های بالا هم ثابت بماند و همچنین بتواند در طول زمان طعم غذاها را حفظ کند.
کاربردها و استفاده های متنوع روغن زرد
روغن زرد گاوی به دلیل ویژگی های خود مورد استفاده در تهیه غذاها، محصولات خانگی مختلف قرار می گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای روغن زرد گاوی اشاره می شود:
پخت و پز
روغن زرد گاوی به دلیل دمای دود بالا و تحمل حرارت مناسب، برای پخت و پز مناسب است. از آن به عنوان روغن مواد غذایی و همچنین در پخت غذاها و همچنین سرخ کردن مواد غذایی متنوع استفاده می شود.
تهیه سس
این روغن معمولاً در تهیه سس های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. طعم خاص آن میتواند به طعم غذاها عمق ببخشد و آنها را بهبود دهد.
تهیه سالادهای متنوع
روغن زرد گاوی به خاطر طعم ملایم و خاص خود، به عنوان یک انتخاب خوب برای تهیه سالاد و درست کردن خوراکی های سبزیجات شناخته می شود.
تهیه دسرها
در تهیه دسرهای مختلف مانند کیک ها و شیرینی ها روغن زرد گاوی معمولاً به عنوان یک ماده چربی مورد استفاده قرار می گیرد.
استفاده در صنایع غذایی
در برخی از صنایع غذایی از جمله برای تولید محصولات خوراکی دارای چربی، این روغن به عنوان یک افزودنی حاوی چربی مورد استفاده قرار می گیرد.
استفاده در تهیه صابون و محصولات بهداشتی
به دلیل ویژگی های ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی روغن زرد، ممکن است در تهیه صابون و محصولات بهداشتی نیز به کار رود.
خشکباره ساوه
طبق اطلاعاتی که در خصوص روغن زرد بیان شد دریافتیم که این نوع روغن یک غذای طبیعی با سابقه بسیار طولانی است. همچنین این روغن علاوه بر خواص دارویی که دارد میتواند در آشپزی نیز از آن استفاده کرد.
علاوه بر اینکه مزایای پخت زیاد و خاصی که نسبت به کره دارد قطعا از حساسیت به پروتئین جلوگیری میکند. همانطور که گفته شد برای کسانی که نمیتوانند لبنیات را تحمل کنند بهترین پیشنهاد است. اما لازم به ذکر است که باید از افراط در مصرف آن بپرهیزید به این دلیل که باعث بروز مشکلاتی مانند افزایش وزن و چربی خون و… میشود.جهت کسب اطلاعات بیشتر با خشکبار ساوه تماس بگیرید.